Onze samenleving staat voor grote maatschappelijke uitdagingen die ingrijpende transformaties vereisen, variërend van maatschappelijke ongelijkheid en armoedebestrijding tot druk op de zorg door een steeds ouder wordende populatie, van voedselonzekerheid tot klimaatverandering, en van grondstoffenschaarste tot veiligheid. We staan met elkaar aan het roer om te komen tot oplossingen voor deze complexe vraagstukken.
Het belang van integrale innovatie
Zo zijn nieuwe technologieën als warmtepompen nodig voor het slagen van de energietransitie, maar ook dat mensen hun gedrag aanpassen om energie te besparen. Hoewel zowel technologische als sociaal-maatschappelijke aspecten van innovatie dus onmisbaar zijn voor maatschappelijke transities, wordt er vaak niet op gestuurd dat beide aspecten worden meegenomen in onderzoek en innovatie. Daarom zijn nieuwe manieren van samenwerking in onderzoek en innovatie nodig.
Kennis uit onderzoek is het fundament onder nieuwe ideeën, inzichten en toepassingen die leiden tot innovaties die nodig zijn om tot oplossingen te komen. Om onderzoek en innovatie succesvol te laten landen in de maatschappij is de verbinding van de technologische met de sociaal-maatschappelijke aspecten van innovatie cruciaal. Kennis over onder meer gedrag, wet- en regelgeving, economie en ethiek is cruciaal om te komen tot breed gedragen maatschappelijke transformaties. Daarom moeten onderzoekers uit de bèta/technische en sociale en geesteswetenschappen de handen ineen slaan om samen met bedrijven en maatschappelijke organisaties te werken aan de ontwikkeling en inbedding van innovaties.
Wat is integrale innovatie precies?
In relatie tot innovaties die maatschappelijke transformatie bewerkstelligen wordt gesproken over het belang van integrale innovatie. Integrale innovatie ontstaat wanneer technologische en sociaal-maatschappelijke aspecten van innovaties (gelijkwaardig en gelijktijdig) gecombineerd en geïntegreerd worden. Hierbij werken onderzoekers uit de bèta/technische en sociale en geesteswetenschappen samen aan de ontwikkeling en inbedding van innovaties. Bij integrale innovatie zijn ook maatschappelijke organisaties en bedrijven betrokken.
Integrale innovatie maakt in drie richtingen een stap ten opzichte van veel vormen van innovatie:
- Door belemmeringen in de samenwerking tussen disciplines en partijen (zoals onderzoekers, beleidsmakers, adviseurs, financiers, en burger) te verminderen;
- Door aan te zetten tot het ontwikkelen van gerichte beleidskaders en programma’s voor integrale innovatie, inclusief de benodigde financiering beschikbaar te stellen; en
- Door te zorgen voor het versterken van monitoring van innovatie die ook oog heeft voor vooruitgang voorbij de technologische ‘readiness’.
Actieplan
De SSH-raad werkt samen met NWO, CLICKNL, en TNO Vector aan een actieplan integrale innovatie. Dit in opdracht van de ministeries van OCW en EZ samen met andere betrokken ministeries. Zij reageren hiermee op het advies van de Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie (AWTI) ‘Vanzelfsprekende verbinding. Veranker SGW-onderzoek in innovatie’ (maart 2024).
Voorbeelden van in te zetten activiteiten zijn:
- Bevorderen van werkend instrumentarium en het uitbreiden van instrumentarium;
- Niet alleen de focus op Technology Readiness Level (TRL), maar ook kijken naar het Societal Embeddedness Levels (SEL).
- Activeren en mobiliseren van onderzoekers om een bijdrage te leveren;
- Beter verankeren van kennis en best practices in beleidsagenda’s, programma’s etc.;
- Initiëren van nieuwe experimenten;
- Aanbieden van handreikingen aan gebruikers, gericht op een betere benutting van kennis en methoden;
- Netwerkvorming gericht op kennisuitwisseling en het vergroten van het lerend vermogen.
Implementatie
Samen met onderzoekers, kennisinstellingen, beleidsmakers, maatschappelijke organisaties en bedrijven willen we de volgende stap zetten in de verbinding tussen technologische en sociaal-maatschappelijke aspecten van innovatie. Daarmee wordt deze verbinding meer en meer vanzelfsprekend en komen breed gedragen maatschappelijke transformaties sneller dichterbij.
Meer informatie en contact
Meer informatie over het AWTI-rapport Vanzelfsprekende Verbinding vindt u via de website van de AWTI. Via onze LinkedIn pagina delen we de laatste ontwikkelingen rond het Actieplan met u.